Szanowni Państwo!

Chciałbym zapytać o użycie dość często ostatnio używanego przymiotnika przysłowiowy. Czy istotnie konieczne jest powiązanie wyrażenia z konkretnym przysłowiem, czy wystarczy odniesienie do znanego związku frazeologicznego, aby użycie ww. przymiotnika było uzasadnione? Np. przysłowiowy wdowi grosz, przysłowiowy krzyż pański, przysłowiowy biały kruk?

Z wyrazami szacunku

Dzień dobry,
czy należy zamknąć przecinkiem wtrącenie wprowadzone pauzą, na przykład: „Wśród zgromadzonych dzieci przeważały starsze dziewczynki – 16, i starsi chłopcy – 10”. Czy jednak to wyrażenie powinno obyć się bez przecinka ze względu na spójnik przecinka niewprowadzający? Osobiście wstawiam tu przecinek, konsekwentnie wyrzucany przez autorów w korekcie autorskiej lub przez korektorów, zatem chcę wiedzieć, jaki zapis jest właściwy.

Mieszkam w kanadyjskim mieście o nazwie Winnipeg. Wielu ludzi mieszkających tu nie wie, jak wymawiać nazwę naszego miasta w zdaniu np. „Mieszkam w Winnipeg” czy „Mieszkam w Winnipegu”. Może Panowie pomogą nam w wyjaśnieniu tej kwestii i raz na zawsze zakończą spory tutejszej Polonii.
Dziękuję z góry.
Z poważaniem
Irek Lemans

Które z tych form zwracania się np. do prezydenta albo profesora są poprawne?
– Panie prezydencie, co pan myśli o…
– Co pan prezydent myśli o…
– Co pan, panie prezydencie, myśli o…
Czy można zwrócić się do profesora profesorze zamiast panie profesorze, a np. do nauczycielki w liceum profesorko zamiast pani profesor?
Serdecznie dziękuję za odpowiedź.

Szanowna Poradnio!
Chciałbym zapytać czy wyraz nie ściganych piszemy razem czy oddzielnie w następującym zdaniu?

Art. 44. Bieg przedawnienia w stosunku do przestępstw, nie ściganych z przyczyn politycznych, popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych lub na ich zlecenie, ulega zawieszeniu do czasu ustania tych przyczyn.

Wydaję mi się, że jest to liczba mnoga imiesłowu przymiotnikowego, więc jego pisownią powinna być forma nieściganych, tak jak nieścigany.
Powyższy tekst pochodzi z Konstytucji RP. Została ona wprawdzie uchwalona dnia 2 kwietnia 1997 roku, a pierwsza uchwała Rady Języka Polskiego tycząca się właśnie imiesłowów weszła w życie 9 grudnia tego samego roku, jednak powyższa zasada pisowni istniała już wcześniej. Użycie pisowni rozdzielnej w przypadku tego słowa jest obecne w źródłach, jednak datowane są one na XIX w. bądź wczesne lata XX wieku. Ze względu na datę powstania przedmiotowego zdania oraz na jego treść trudno jest się doszukać w powyższym tekście sensu użycia pisowni rozdzielnej, czy „świadomej” intencji jej użycia, o której wspomina Rada.
Również na stronie PWN jest zasada nr [168] 45.3., oparta o powyższą uchwałę, która określa, że przed wejściem w życie tej uchwały, regułą było pisać imiesłowy przymiotnikowe łącznie. W obu przypadkach, użycie pisowni rozdzielnej w przedmiotowym zdaniu wydaje się nieuzasadnione.
Z pozdrowieniami i życzeniami pomyślnego Nowego Roku,
Łukasz Pawlikowski

Zwracam się do Państwa z pytaniem, z którym nie potrafię sobie poradzić. Jak w języku polskim powinno się przez przypadki odmienić imię Dua? Przede wszystkim problem pojawia się w celowniku i miejscowniku. Dule, Dui czy jednak ze względu na obce pochodzenie imienia powinniśmy w ogóle zostawić je w spokoju? Ze względu na rosnącą popularność brytyjskiej piosenkarki (Dua Lipa) o takim imieniu uważam, że pytanie jest całkiem na czasie.

Pozdrawiam
Jakub Borowiec

Szanowni Państwo,
bardzo dziękuję za udzieloną odpowiedź. Rzeczywiście jest tak, że bardzo często dochodzi do zatarcia znaczeń tych słów. Powoływałem się m.in. na tekst Nomenklatura i definicje w produkcji drobiarskiej, w którym autorzy piszą o kaczorkach i kaczuszkach. Jednak, jak rozumiem, stosując polszczyznę ogólną, możemy mówić kaczusia, mając na myśli młodą samicę kaczki?
Z wyrazami szacunku
AD

Witam!
Jaka jest poprawna odmiana funkcji, które zwykle występują w odmianie męskoosobowej, w sytuacji jednak, kiedy funkcję pełni kobieta. Np. „Burmistrz Miasta X zwróciła się o opinię”, czy „…zwrócił się o opinię”? Znaczenie ma tu płeć osoby, która pełni funkcję, czy też pisząc burmistrz, mamy mieć na myśli organ i wobec tego piszemy „Burmistrz zwrócił się o…”, nawet wiedząc, że burmistrz jest kobietą? Problem dotyczy także innych słów, jak: prezydent, dyrektor etc.
Dziękuję za pomoc.

Chciałam zapytać Państwa, dlaczego w języku polskim sprawa stopniowania przymiotników jest tak skomplikowana. SPP podaje przy niektórych przymiotnikach dwie lub nawet trzy poprawne formy stopnia wyższego, przy innych tylko jedną, np. bardziej przyjazny lub przyjaźniejszy, ale tylko przyjemniejszy, łagodniejszy. Dlaczego bardziej przyjemny czy bardziej łagodny to formy niepoprawne? Z kolei np. forma kruchszy jest poprawna, a brzmi dziwnie. Myślałam do niedawna, że jest niepoprawna.

Księga Wyjścia w scs. to Izchod. Po polsku jednak mamy inny przedrostek (rdzeń, nawiasem mówiąc, też), a pol. słowo zejście z przedrostkiem z- kontynuującym chyba zarówno ps. iz-, jak i s(n)- znaczy ‘zejście z góry’ lub ‘zejście się razem’. Dlaczego tak jest? Skąd w ogóle wzięło się owo wy-?